بررسی اثرات رنوپروتکتیو والپروآت‌سدیم بعنوان مهارکننده هیستون دِاستیلاز در نفروپاتی دیابتی

سابقه و هدف: نفروپاتی­ دیابتی شایعترین­ علت بروز مرحله ­نهایی نارسایی­ کلیوی، ناشی ­از فعالیت مولکول­های پیام ­رسان پروتئین­ کینازC و گونه­ های فعال ­اکسیژن می­ باشد. مطالعات اخیر به نقش فرآیندهای اپیژنتیک مانند استیلاسیون­ هیستون و نقش آنزیمهای هیستون­داستیلاز و هیستون ­استیل­ ترانسفراز در ­ایجاد این­ اپیدمی­ خاموش اشاره­ کرده ­اند. والپروآت ­سدیم بعنوان نوعی ­مهارکننده هیستون ­داستیلاز شناخته می­شود. با توجه به­ اهمیت و شیوع بالای نفروپاتی­ دیابتی لزوم ­پیشگیری و بهبودی آن، این مطالعه مروری انجام شد. مواد و روش­ها: در این­ مطالعه مروری­ ساده مقالات ­معتبر علمی نمایه­ شده در بانک های ­اطلاعاتی Web of science ،Scopus  ،PubMed ،SID ،ISI  طی ­سالهای 2017-1963، با استفاده از واژه­های­کلیدی ­فارسی والپروآت ­سدیم، نفروپاتی­ دیابتی، مهارکننده های هیستون ­داستیلاز و واژه­ های­ کلیدی انگلیسی  Sodium Valproate, Diabetic Nephropathies, Histone Deacetylase Inhibitors  درباره اثرات رنوپروتکتیو والپروآت ­سدیم در روند نفروپاتی­دیابتی مورد ­بررسی­ قرار ­گرفتند. یافته­ ها: در جستجوی ­اولیه از میان 485 مقاله یافت­ شده درنهایت 73 مقاله انتخاب شدند. والپروآت­ سدیم قادراست با مکانیسم­ اتوفاژی مانع از تخریب پودوسیت­ها و سلول­های کلیوی و منجر­به تقلیل پروتئین وری درشرایط نفروپاتی­ دیابتی شود. بعلاوه جلوگیری از آپوپتوز پودوسیت به­ کمک فرآیند اتوفاژی توسط والپروآت­ سدیم بعنوان یک مهارکننده هیستون­ داستیلاز به پیشگیری­ از نفروپاتی­ دیابتی کمک­ می­کند. ازآنجایی که هیستون­ داستیلازهای کلاس­یک از طریق تعدیل­ پیام ­رسانی TGF-β و NF-κB در فیبروژنز کلیوی و فعال­سازی فیبروبلاست­ها و فرآیندهای التهابی دخیل هستند، طبیعتاً والپروآت­ سدیم ویژگی آنتی­ فیبروتیکی از خود بروز می ­دهد. انتظار می­رفت مهار هیستون­داستیلاز باعث افزایش فعالیت پروموتر موردنظر گردد ولی برخلاف انتظار از میزان eNOS mRNA در سلول کاسته می­شود؛ پاسخ این تناقض را می­توان درالقای فاکتورهای ناپایدارکننده     mRNAمرتبط با نیتریک­ اکسید­سنتاز اندوتلیالی پیدا­کرد. نتیجه­ گیری: والپروآت­سدیم با مهار HDAC کلاس یک­و­دو اثرات رنوپروتکتیو بالایی در مدل­های نفروپاتی­دیابتی ازخود بروز داده است. انتظار­می­رود این­ دارو در­آینده پس ­از­انجام کارآزمایی­های بالینی­ لازم در پیشگیری یا بهبودی نفروپاتی ­دیابتی مورد ­استفاده ­قرار­گیرد.